پنجابی نظم

اُٹھ شاہ حُسینا ویکھ لے اسّی بدلی بیٹھے بھیس
ساڈی جِند نمانی کُوکدی اسی رُلگئے وِچ پردیس
ساڈا ہر دم جی کُرلاوندا، ساڈی نِیر وگاوے اَکّھ
اساں جیوندی جاندے مر گئے، ساڈا مادھو ہوئیا وَکھ
سانوں سپّ سمے دا ڈنّگدا، سانوں پَل پَل چڑھدا زہر
ساڈے اندر بیلے خوف دے، ساڈے جنگل بن گئے شہر
اساں شوہ غماں وِچ ڈُبدے، ساڈی رُڑھ گئی ناؤ پتوار
ساڈے بولن تے پابندیاں، ساڈے سر لٹکے تلوار
اساں نیناں دے کھوہ گیڑ کے کِیتی وتّر دل دی بھوں
ایہ بنجر رہ نماننڑی، سانوں سجّن تیری سَونھ
اساں اُتوں شانت جاپدے، ساڈے اندر لگی جنگ
سانوں چُپ چپیتا ویکھ کے، پئے آکھن لوک ملنگ
اساں کُھبے غم دے کھوبڑے، ساڈے لمے ہو گئے کیس
پا تانے بانے سوچدے، اساں بُندے ریندے کھیس
ہُن چھیتی دوڑیں بُلھیا، ساڈی سولی ٹنگی جان
تینوں واسطہ شاہ عنایت دا، نہ توڑیں ساڈا مان
اساں پیریں پا لئے کُنگھرو، ساڈی پاوے جِند دھمال
ساڈی جان لباں تے اپّڑی، ہُن چھیتی مُکھ وِکھال
ساڈے سر تے سورج ہاڑھ دا، ساڈے اندر سِیت سیال
بن چھاں ہُن چیتر رُکھ دی، ساڈے اندر بھانبڑ بال
اساں مچ مچایا عشق دا، ساڈا لُوسیا اِک اِک لُوں
اساں خُود نوں بُھلّے سانولا، اساں ہر دم جپیا توں
سانوں چِنتا چِخا چڑھاون دی، ساڈے تِڑکن لَگے ہَڈّ
پَھڑ لیکھاں برچھی دُکھ دی ساڈے سینے دتی کَڈ
اساں دھُر تُوں دُکھڑے چاکدے ساڈے لیکھیں لکھیا سوگ
ساڈی واٹ لمیری دُکھ دی،ساڈے عُمروں لمے روگ
ساڈے ویہڑے پھوہڑی دُکھ دی،ساڈا رو رو چوئیا نور
ایہ اوکڑ ساڈی ٹال دے، تیرا جیوے شہر قصور
آ ویکھ سُخن دیا وارثا،تیرے جنڈیالے دی خیر
اَج پُتر بولی ماں دے پئے ماں نال رکھن وَیر
اَج ہیر تیری پئی سہکدی، اَج کَیدو چڑھیا رنگ
اَج تخت ہزارے ڈھے گئے،اَج اُجڑیا تیرا جھَنگ
اَج بیلے ہو گئے سنجڑے، اَج سُکیا ویکھ چنھا
اَج پِھرن آزُردہ رانجھڑے، اَج کھیڑے کر دے چاء
اَج ٹُٹی ونجھلی پریت دی، اَج مُکے سُکھ دے گِیت
بَن جوگی دَر دَر ٹولیا، سانوں کوئی نہ مِلیا مِیت
اساں اکھرموتی رولدے، اساں در در لاندے واج
کوئی لبھے ہِیر سیالڑی جیہڑی رنگے اپنا تاج
ساڈے ہتھ پیالہ زہر دا، اساں ویلے دے سُقراط
اساں کَھنڈ بنائیے کھار نوں ساڈی جگ توں وکھری بات
اُٹھ جاگ فریدا سُتّیا ہُن کر کوئی تدبیر
جِند ہِجر کریڑے پَھس کے اَج ہو گئی لیرو لِیر
سانوں جوبن رُتے ویکھ کے سَب آکھن بابا لوگ
کِس کھویا ساڈا جوبنا سانوں لگا کیہا روگ
اساں پیڑاں دا وَنجھ پالیا سانوں دُکھاں چاہڑی پان
سانوں غم دا پینجا پِنجدا ساڈے تُنبے اُڈدے جان
اساں بِیجے رُکھ انار دے سانوں لبھے تُمے کَوڑ
اساں مرن دیہاڑ اُڈیکدے ساڈی وَدھدی جاوے سَوڑ
ساڈے سِر تے رُکھ بلور دے ساڈی دھُپوں گہری چھاں
ساڈے تَنبو ساڑے سورجے ساڈی لُوسے دھرتی ماں
ساڈی اُجڑی حالت ویکھ کے پا رحمت دی اِک جھات
ساڈے سر توں اَنھی رات نوں ہُن کر سائیاں شبرات
ہُن آ باہو سُلطانیا سانوں درداں لیا لتاڑ
اَج توڑ زنجیری دُکھ دی اَج "ھُو" دا نعرہ مار
سانوں الف بنا دے پیاریا ساڈی مُک جائے بے دی لوڑ
مَن مُشّکے بوٹی عشق دی سب نِکلے دل دی کوڑ
ایتھے تِڑدے سب ایمان تے ایتھے اُڈدی عشق دی دھُوڑ
جو عشق سلامت منگدا پھڑ اُس نوں لیندے نُوڑ
ساڈا تالو جاوے سُکدا ساڈی ودھدی جاوے پیاس
بن بدل ساون ماہ دا ساڈی پوری کر دے آس
اساں اپنی قبرے آپ ہی لئے لہو دے دیوے بال
اساں بے بُریاں دے شہر وِچ ایہ کیتا نواں کمال
سائیں دمڑی شاہ دیا پیاریا تیرا جیوے سیف ملوک
ساڈے دیدے ترسن دید نوں ساڈے دل چوں اُٹھدی ہوک
سانوں گُڑھتی دے دے سُخن دی ساڈی کر دے صاف زبان
سانوں بُکّل وِچ لپیٹ کے ہُن بخشو عِلم گیان
اساں راتیں اُٹھ اُٹھ پِٹدے ساڈے کالجے پئے گئی سوج
اساں چَھم چَھم روندے پیاریا سانوں ہر دم تیری کھوج
اساں موہرا پِیتا سچ دا ساڈے نِیلے ہو گئے بُلھ
اساں رہ گئے کلّم کلّڑے ساڈا ویری ہویا کُل
ساڈے نَینِیں نِیندر رُس کے جا پُہنچی کیہڑے دیس
ہر راتیں چَھویاں مار دے سانوں لیف سرہانے کھیس
آ کوٹ مِٹھن دیا والیا لے جھبدے ساڈی سار
ہِک تِکھڑا نین نوکیلڑا ساڈے دل تِھیں ہویا پار
سانوں چڑھیا تَیئیا ہِجر دا ساڈا کر لے کوئی توڑ
سانوں بِرہن جوکاں لگیاں ساڈا لِتا لہو نچوڑ
اساں اپنے ہی گل لگ کے نِت پائیے سو سو وَین
ساڈی آ قسمت نوں چِمبڑی اِک بھکھاں ماری ڈین
ایہنوں کِیلو منتر پھوک کے ایہنوں کڈھو دیسوں دور
ایہہ پِچھل پیری اوتری ایتھے بن بن بیٹھے حور
اَج پے گیا کال پریت دا اَج نفرت کیتا زور
کر تتّا لوگڑپریم دا ساڈے جثے کرو ٹکور
ساڈی سوچ نوں پیندیاں دندلاں ساڈے جھل جھل ہف گئے ساہ
نِت پھندے بُن بُن سُخن دے اساں خُود نوں دیندے پھاہ
سانوں ویلا پَچھ لگاوندا اُتے گھڑیاں پاون لُون
دن راتاں مَچھ مریلڑے سانوں غم دی دلدل دھُون
سانوں لڑدے ٹھُونوے یاد دے ساڈا جُثہ نِیلو نِیل
سانوں کُوڑے کُوڑا آکھدے کیہ دیئے اساں دلیل
آ تلونڈی دے بادشاہ گرو نانک جی مہاراج
توں لاڈلا بولی ماں دا تیری جگ تے رہنی واج
لے فیض فرید کبیر توں کیتا اُلفت دا پرچار
توں نفرت دے وِچ ڈُبدے کئی بیڑے کیتے پار
تُوں مان ودھایا پُرش دا تُوں ونڈیا اَت پیار
پا سچ دی چھاننی پاپ چوں تُوں لِتا پُن نتار
تیرا وسے گُرو دوالڑا تیرا اُچا ہووے ناں
دِن راتیں سِیساں دیوندی تینوں نانک بولی ماں
اے شِو کمارا پیاریا منگ ماں بولی دی خیر
اساں ٹُر پئے تیری راہ تے اساں نپّی تیری پَیڑ
تُوں چھوٹی عُمرے پیاریا کیتا عمروں وَدھ کمال
تُوں ماں بولی دا بوٹڑا لیا لہو اپنے نال پال
توں بھنے پِیڑ پراگڑے توں پیتی گھول رسونت
تیرا لِکھیا گاہ نہ کڈھدے کئی سُر دے شاہ کلونت
پا چھاپاں چَھلے پینکھڑا لا ٹِکا نَتھ پازیب
تُوں ورت کے لفظ انوکھڑے بھری ماں بولی دی جیب
تُساں سب سُچجے سجڑے رل پیش کرو فریاد
رب ماں بولی دا اُجڑیا گھر فیر کرے آباد
چل چھڈ ندیمے قادری ہُن کر دے پُور کلام
تُوں سیوک بولی ماں دا تیرا جگ تے رہنا نام